Hoe start ik mijn zaak in 5 stappen?

Mijn project definiëren en analyseren

Ik begin met een stand van zaken over mezelf als toekomstige ondernemer:

• Ik moet gemotiveerd zijn en me ervan bewust zijn dat ik als zelfstandige meerdere rollen heb (die van verkoper, van boekhouder, van manager, enz.).
• Ik maak een balans op van mijn parcours, mijn vaardigheden, mijn sterktes en mijn omgeving.
• Ik verduidelijk mijn idee, ik analyseer de sterktes van mijn toekomstige zaak en de eventuele risico’s.

Met de business model canvas tool kan ik de sleutelaspecten van mijn project visualiseren en analyseren. Het laat me toe mezelf de juiste vragen te stellen over:

• Mijn toekomstige klanten en hun noden.
• Mijn aanbod van producten en/of diensten, hun kwaliteit en hun eventuele optionele diensten.
• De distributie- en communicatiekanalen die aangepast zijn aan mijn klanten en aan mijn financiële middelen.
• De relaties die ik aanga met mijn klanten om mijn klantenbestand te fideliseren en te vergroten.
• De inkomstenbronnen (inkomsten) gegenereerd door mijn zaak.
• De middelen die ik nodig heb om mijn producten en/of diensten aan te bieden aan mijn klanten.
• De belangrijkste activiteiten die ik moet uitvoeren om mijn zaak te runnen.
• De partners die ik nodig heb om mijn aanbod te ontwikkelen en te verbeteren.
• De kosten die essentieel zijn voor het runnen van mijn zaak.

Mijn commerciële strategie bepalen

• Een marktonderzoek zal me helpen om mijn klanten, mijn leveranciers en mijn concurrenten beter te begrijpen. Ik stel mezelf vragen over de noden en verwachtingen van mijn klanten, over de verkoopsvolumes, de marktontwikkelingen en trends.   
• Het is niet zo moeilijk om een marktonderzoek te doen. Ik kan opzoekingen doen op het internet, fieldresearch doen of ik kan als mystery shopper langsgaan bij mijn concurrentie. Ik kan ook mijn (toekomstige) klanten ontmoeten en interviews doen en/of een vaste vragenlijst overlopen.
• Dat zal me helpen om een commerciële strategie op te bouwen die aangepast is aan mijn (toekomstige) zaak:
  • Een eerlijke en concurrerende verkoopprijs bepalen alsook haalbare verkoopdoelstellingen.
  • De middelen bepalen om mijn product(en) en/of dienst(en) aan te bieden en bekend te maken zodat ze voldoen aan de verwachtingen van mijn klanten.
  • Ik noteer ook al mijn ideeën om me te onderscheiden van mijn concurrenten en klantenbinding op te bouwen.

Goed om te weten

• Ik kan mijn business plan opstellen met de hulp van het e-learning platform van microStart. De modules 5 en 6 leggen uit hoe ik mijn commerciële strategie kan opbouwen met behulp van aangepaste tools.

De financiële analyse van mijn ondernemersproject

• Door financiële prognoses voor mijn zaak te maken, krijg ik alvast een vooruitblik op mijn financiën: ik weet hoeveel ik zal verdienen en hoeveel ik nodig heb om te starten.
• microStart kan me gratis helpen om mijn financieel plan op te stellen: ik maak een afspraak met een coach die gespecialiseerd is in het opstarten van een zaak.

In België kan iedereen ondernemen, onder bepaalde voorwaarden:

• Ik ben meerderjarig (minstens 18 jaar oud).
• Ik heb de Belgische nationaliteit. Indien niet, raadpleeg ik de infofiche “hoe onderneem ik in België met een buitenlandse nationaliteit?”.
• Indien ik een zaak start in Wallonië, moet ik mijn bedrijfsbeheer en beroepsbekwaamheid aantonen. Ik moet bewijzen dat ik over de basiskennis beschik om een zaak te beheren en dat ik de nodige professionele vaardigheden heb om bepaalde gereglementeerde beroepen uit te oefenen, zoals bijvoorbeeld brood- en banketbakker, schoonheidsspecialist of opticien.
• Voor sommige sectoren moet ik ook over bijkomende vergunningen beschikken (milieuvergunning, exportvergunning, voedselvergunning, enz.). Mijn ondernemingsloket zal nagaan aan welke voorwaarden ik moet voldoen om te kunnen starten en welke vergunningen ik nodig heb.

Goed om te weten

microStart biedt gratis basiscursussen bedrijfsbeheer aan om zich voor te bereiden op het examen van de centrale examencommissie (in het Frans).

De volgende stap is mijn zelfstandig statuut kiezen alsook het juridisch statuut van mijn zaak. Voor deze keuzes hou ik rekening met verschillende aspecten: elke mogelijkheid houdt voor- en nadelen in. Ik analyseer ze dus grondig op basis van mijn eigen situatie en ondernemersproject, zonder te vergeten rekening te houden met de fiscale, financiële en sociale gevolgen. Ook hiervoor kan ik terecht bij mijn ondernemingsloket of een boekhouder die ik vertrouw.

Ik kies voor het statuut als zelfstandige dat het best past bij mijn situatie:

• Ik kies voor zelfstandige in hoofdberoep indien ik me voltijds wijd aan mijn zaak.
• Ik kies voor zelfstandige in bijberoep indien ik naast mijn zaak ook (minstens halftijds) een andere professionele activiteit uitoefen.

Ik kies het juridische statuut van mijn zaak:

• Als ik start als natuurlijk persoon (eenmanszaak), vorm ik eenzelfde entiteit met mijn zaak. Ik ben als enige verantwoordelijk en ben de enige beslisser.
• Als ik een vennootschap start, richt ik een zaak op met rechtspersoonlijkheid (rechtspersoon). Mijn persoonlijke bezittingen zijn beschermd en ik treed op als bestuurder in naam van mijn zaak.

Als ik een vennootschap start moet ik ook de juridische vorm ervan kiezen:

• Er bestaan verschillende vormen: besloten vennootschap (BV), naamloze vennootschap (NV), coöperatieve vennootschap (CV), vzw, enz.
• De bedrijfsvorm die ik kies moet passen bij mijn persoonlijke situatie.

Mijn administratie in orde zetten betekent de verplichte administratieve stappen ondernemen om mijn zaak op te starten. Het betekent ook dat ik mezelf en mijn familie bescherm in geval van problemen.

Een erkend ondernemingsloket, zoals Partena Professional of Securex, kan me informeren, adviseren en begeleiden in die verschillende stappen.

De verplichte stappen:

• Als ik kies voor een vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (BV, NV of CV), ga ik allereerst langs bij een notaris om de statuten van mijn zaak op te stellen.
• Ik richt me tot het ondernemingsloket van mijn keuze om mijn zaak in te schrijven bij de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) en om mijn ondernemingsnummer te verkrijgen.
• Ik activeer mijn btw-nummer om mijn product(en) en/of dienst(en) te kunnen factureren aan mijn klanten. Mijn ondernemingsloket kan dit voor mij regelen, ofwel vul ik zelf het online formulier voor de aanvraag van een btw-nummer in.
• Ik open een professionele bankrekening (verplicht indien vennootschap, maar aanbevolen voor elk statuut).
• Ik sluit me aan bij een sociaal verzekeringsfonds: door sociale bijdragen te betalen heb ik recht op kinderbijslag, op een ziekte- en invaliditeitsuitkering, op moederschapsverzekering, op mijn pensioen en op een faillissementsverzekering.
• Ik stuur het bewijs van mijn aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds naar mijn ziekenfonds om mijn inschrijving daar als zelfstandige in orde te brengen.
• Ik licht me in over de verplichte verzekeringen als zelfstandige en de verplichtingen verbonden aan mijn zaak (beroepsaansprakelijkheid, burgerlijke aansprakelijkheid, arbeidsongevallen indien ik werknemers in dienst heb, enz.). Als ik bijvoorbeeld een horecazaak open, ben ik verplicht een burgerlijke aansprakelijkheidsverzekering af te sluiten.

De nuttige stappen:

• Ik sluit me aan bij een kinderbijslagfonds indien ik één of meer kinderen heb en ik nog niet aangesloten ben.
• Ik licht me in over de aanvullende verzekeringen om me beter te beschermen (gewaarborgd inkomen, aanvullend pensioen, hospitalisatie, enz.).

Goed om te weten

• Op het platform van StartMyBusiness kan ik mijn vennootschap (BV, NV, CV) of andere ondernemingsvorm (vzw, VOF, enz.) volledig online oprichten, met de virtuele hulp van een notaris.

Eens ik mijn nood aan financiering ken, is het tijd om de nodige fondsen te vinden om mijn zaak te starten. Ik kan:

• Eigen middelen investeren (spaargeld of hulp van mijn omgeving bijvoorbeeld).
• Fondsen werven via een crowdfundingplatform.
• Geld lenen bij een bank of bij een microfinancieringsinstelling zoals microStart.
• Subsidies en andere publieke financiering aanvragen.

Goed om te weten

• microStart stelt gratis coaches ter beschikking die gespecialiseerd zijn in het opstarten van een zaak en die me kunnen helpen bij het uitwerken van mijn ondernemersproject. Meer weten over de begeleiding van microStart.
• Ik kan mijn business plan opstellen met het e-learning platform van microStart.
• De organisaties VLAIO in Vlaanderen, 1819 in Brussel en 1890 in Wallonië zijn de belangrijkste aanspreekpunten voor (toekomstige) ondernemers die informatie en advies willen.